آیا برای مدت طولانی با علائمی شبیه سرماخوردگی دست و پنجه نرم کرده اید؟ آیا همه چیز را امتحان کرده اید و هنوز نمی توانید تسکین پیدا کنید؟ اگر چنین است، ممکن است اصلاً سرما نخورده باشید و از پولیپ بینی رنج ببرید. پلیپ بینی یک بیماری نسبتاً شایع است که تقریباً چهار درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر فکر می کنید این عارضه می تواند باعث ناراحتی شما شود، به خواندن ادامه دهید. در ادامه یک بررسی کلی و اجمالی درمورد این توده ها خواهیم داشت و در مورد علائم، انواع و راه های درمان آن صحبت می کنیم.
پیش از هرچیز باید دانست، پولیپ چیست؟
پلیپ بینی توده های کوچک ، خوش خیم(به این معنی که غیر سرطانی هستند)، نرم و بدون درد در داخل بینی شما هستند که بیشتر در افراد مبتلا به آسم، آلرژی ، عفونت های مکرر و التهاب داخل بینی ، مشاهده می شود.این پوشش ها بین استخوان ها و در فضاهای خالی اطراف بینی و معمولا در یک سمت ایجاد می شوند .این توده ها معمولا جدی نیستند و مشکلات حادی به همراه نمی اورند اما در صورت عدم درمان می توانند به رشد خود ادامه داده و بینی شما را مسدود کنند.
پولیپ بینی گاهی اوقات شبیه سرماخوردگی است. اما سرماخوردگی ظرف چند روز از بین می‌رود، در حالی که پولیپ‌های بینی تا زمانی که درمان نشوند بهتر نشده و برطرف نمی شوند.
اگر پولیپ‌های شما سینوس‌ها را مسدود می‌کنند (حفره‌های هوای اطراف بینی شما) ممکن است علائم سینوزیت را نیز داشته باشید.
پولیپ ها بینی علاوه بر نرم و بدون درد بودن، فاقد حس عصبی نیز هستند, بنابراین شما ممکن است آنها را داشته باشید ولی آن را حس نکنید تا زمانی که بزرگتر شوند در واقع انواع کوچک آن ، ممکن است بدون علائم و نشانه باشند ولی زمانی که تعداد توده ها بیشتر یا اندازه آن ها بزرگتر باشد، می توانند حتی بینی را کیپ کنند ، بیماری های تنفسی به وجود بیاورند یا حتی باعث عفونت یا از دست دادن حس بویایی فرد شوند.
علائم ابتلا به پولیپ بینی چیست؟
- افراد مبتلا به این بیماری ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- گرفتگی مزمن بینی
- نیاز به نفس کشیدن در دهان
- احساس فشار در صورت یا پیشانی
- گاهی اوقات افراد مبتلا به پولیپ بینی دچار عفونت‌های سینوسی مزمن می شوند که با درد سینوس و سردرد همراه است.
- کیپ بودن و آبریزش بینی
- سرفه
- خارش اطراف چشم
- حس بویایی ضعیف
- دندان درد
- احساس فشار در صورت،پیشانی یا دندان های بالایی
- ترشحات مخاطی پشت حلق
- حس چشایی ضعیف
- خر و پف کردن
- خونریزی بینی
پولیپ بینی چگونه و تحت چه شرایطی به وجود می آید؟
از دلیل و یا روند ایجاد پولیپ به دلیل پیچیدگی پروسه آن، اطلاعات دقیق و درستی در دست نیست اما ارتباطاتی بین التهابات مزمن و واکنش های سیستم ایمنی بدن وجود دارد به این شکل که مخاط بینی بسیار مرطوب است و این کار از داخل بینی و سینوس ها محافظت می کند. همچنین هنگام تنفس هوا را مرطوب می کند. هنگامی که عفونت یا تحریک ناشی از آلرژی را تجربه می کنید، مخاط بینی شما قرمز، خشک و متورم می شود. اگر تحریک برای مدت طولانی ادامه یابد، احتمال ابتلا به پولیپ را افزایش می یابد. اما شرایطی که مستقیما به پولیپ مرتبط می شوند عبارتند از:
- آسم
- حساسیت به آسپرین
- کمبود ویتامین D
- عفونت دندان ها
- سیستیک فیبروز(سفتی مخاط)
- نزدیک شدن به سین 30
- حساسیت به خانواده کپک ها و قارچ ها
- حساسیت های فصلی
- چنانچه در بین بستگان درجه 1 خود سابقه این بیماری وجود دارد، احتمال ابتلا شما به این بیماری بالا می رود.
- هرچند که رشد این توده های خوش خیم در هر فردی ممکن است رخ دهد اما در سنین میان سالی شایع تر اند.
چطور می توان از ابتلا به پولیپ بینی پیشگیری کرد؟
همه افراد قادر به جلوگیری از ابتلا به پلیپ بینی نیستند اما رعایت موارد زیر می تواند به میزان شایانی از احتمال ابتلای ما به آن بکاهد :
- چنانچه به آسم یا آلرژِی مبتلا هستید، درمان خود را دنبال کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.
- از حضور در محیط ها یا استنشاق هوایی که موجب تحریک بینی می شوند مثل دخانیات، دود ، گرد و غبار و دود های شیمیایی خودداری کنید.
- بهداشت را رعایت کنید و دست های خود را مرتب بشوئید.
- از دستگاهای های بخور به منظور جلوگیری از تحریک و خفه شدن بینی استفاده کنید. توجه داشته باشید که دستگاه بخور خود را مرتبا تمیز کنید تا از رشد باکتری در آن جلوگیری شود.
- بینی خود را با آب نمک و یا اسپری های بینی شستشو دهید تا عوامل تحریک کننده از بینیتان خارج شود.
چگونه تشخیص دهیم که پولیپ بینی داریم یا خیر؟
اگر چندین مورد از عوامل ابتلا که بالاتر ذکر شد را دارید، با یک پزشک مشورت کنید چرا که تشخیص پولیپ به روش های خانگی ممکن نیست و باید توسط پزشک عمومی صورت بپذیرد. پزشک بینی شما را بررسی کرده و تشخیص می دهد که آیا مبتلا هستید یا خیر.به این عمل، آندوسکوپی بینی می گویند به این شکل که دکتر شما نیاز دارد تا یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر که به دوربین و نور متصل است را به انتهای راهرو بینی شما را هدایت کند تا بتواند بهتر بینی را بررسی و در صورت لزوم نمونه برداری کند. البته از سی تی اسکن و ام ار آی هم برای مشاهده وضعیت کنونی پولیپ بینی می توان استفاده کرد.
پزشک ممکن است :
- از سوابق بیماری شما خصوصا در رابطه با آلرژی ،عفونت و آسم سوال بپرسد.
- از اینکه چه علائمی داشته اید و این علائم چه مدت ادامه داشته اند
- داخل بینی شما را مشاهده و بررسی کند.
از شما بخواهد یک عکس سی تی اسکن یا ام ار ای از سینوس خود تهیه کنید تا جزئیات ریزتر قابل بررسی باشند. تصویربرداری به پزشک کمک می کند تا بتواند دقیقا مشخص کند که دقیقا پولیپ ها کجا قرار دارند ، چه اندازه ای هستند و اینکه آیا به اندازه ای رشد کرده اند که بتوانند موجب تغییر حالت و شکل استخوان شوند یا خیر.
انواع پولیپ ها
دو نوع مختلف پولیپ بینی وجود دارد:
پولیپ اتموئیدی : این نوع شایع ترین نوع ابتلا بین بیماران است و حدود 70 درصد از افراد درگیر این نوع پولیپ هستند. آنها از سینوس های اتموئیدی که بین بینی و چشم ها قرار دارند ایجاد می شوند.
پولیپ آنتروکونال: این نوع کمتر شایع است و در سینوس های فک بالا که در بالای دندان ها و زیر گونه ها و بینی قرار دارند ایجاد می شوند.
سطوح مختلف درگیری
- سطح 0: پولیپی که قابل مشاهده نیست
- سطح 1: تعداد کمی پولیپ در مجرای میانی بینی مشاهده شود.
- سطح 2: چندین پولیپ مجرای میانی بینی را اشغال کنند.
- سطح 3 :پولیپ ها تا پشت مجرای میانی بینی پیش روی کنند.
- سطح 4: به طور کامل مجرای بینی و مسیر تنفسی را مسدود کنند.
فقط بیمارانی که با انجام اندوسکوپی بینی ابتلای آن ها به پولیپ سطح 3 و 4 اثبات شده برای جراحی معرفی می شوند و باقی افراد که به سطوح پائین تر مبتلا هستند روش های دیگر درمانی را از سمت پزشک در پیش می گیرند.
چگونه از شر پولیپ خلاص شویم؟
نه اینکه تمامی بیمارانی که به این بیماری دچارند ، کاملا درمان می شوند اما روش ها زیر از جمله راهکارهایی اند که بالاترین بازدهی را داشتند:
درمان پولیپ بینی به دو روش کلی می تواند درمان پذیر باشد:
دارویی
- اولین مرحله درمان که عموما پزشک در پیش می گیرد و برای غالب افراد موجب کوچک شدن یا از بین رفت پولیپ می شود، استفاده از اسپری های استروئید که است.
- در برخی موارد ممکن است قرص های استروئید هم تجویز شوند.
- تزریق دارو به زیر پوست به جهت جذب بهتر راه دیگری از درمان دارویی است.
جراحی
- چنانچه پولیپ با روش اول از بین نرفت و تغییر سایز هم نداشت، باید روش جراحی را در پیش گرفت.
- جراحی سرپایی برای قرار دادن یک فنر کوچک در بینی که دیواره های بینی را باز کرده و موجب انتقال بهتر استروئید یا هر دارویی می شود.
- جراحی سرپایی برای اندوسکوپی و رفع کامل پولیپ بینی برای مواردی که دارودرمانی فایده ای ندارد.
البته توجه داشته باشید که :
پولیپ بینی یک بیماری برگشت پذیراست و حتی بعد از بهبودی کامل و یا جراحی احتمال بازگشت آن وجود دارد به همین دلیل بسیاری از افراد برای طولانی مدت به مصرف استروئید ادامه می دهند یا تصمیم به جراحی مجدد می گیرند.
